Testet prenatale janë analiza mjekësore që bëhen gjatë shtatzënisë. Ato ndihmojnë ofruesin e
kujdesit shëndetësor të vlerësojë gjendjen tuaj shëndetësore dhe të frytit.
Disa prej këtyre testeve bëhen në mënyrë të rregullt gjatë kontrolleve prenatale për të siguruar
që shtatzënia po ecën normalisht dhe që nëna dhe foshnja janë të shëndetshme. Ndërkaq,
teste të tjera bëhen në periudha të caktuara të shtatzënisë për të kontrolluar nëse foshnja ka
ndonjë problem shëndetësor, përfshirë:
 Anomali të lindura (defekte të lindjes): Këto janë gjendje shëndetësore të pranishme që
nga lindja, të cilat mund të ndikojnë në formën, funksionin apo zhvillimin e pjesëve të
trupit dhe mund të shkaktojnë probleme në shëndetin e përgjithshëm.
 Sëmundje gjenetike dhe kromozomale: Shkaktohen nga ndryshime në gjene ose
kromozome. Ndër sëmundjet gjenetike përfshihen fibroza cistike, anemia drepanocitare
dhe disa defekte të zemrës, ndërsa një gjendje e zakonshme kromozomale është
sindroma Down. Këto gjendje mund të trashëgohen ose të ndodhin në mënyrë
spontane.
Nëse në familjen tuaj ka histori të ndonjë gjendje të caktuar shëndetësore, mund të jetë e
dobishme të konsultoheni me mjekun tuaj apo një mjek/këshilltar gjenetik. Kështu do të
kuptoni më mirë rreziqet dhe ndikimin që mund të kenë këto gjendje në shëndetin tuaj dhe të
frytit.

Çfarë janë testet depistuese dhe testet diagnostike?
 Testet depistuese (skriningu): Këto tregojnë nëse ka një mundësi më të madhe që fryti
të ketë ndonjë gjendje shëndetësore, por nuk ofrojnë një diagnozë të saktë. Këto teste
nuk paraqesin rrezik as për nënën dhe as për frytin.
 Testet diagnostike: Konfirmojnë nëse foshnja ka vërtet një gjendje të caktuar
shëndetësore. Nëse rezultatet e skriningut tregojnë rrezik të lartë, ofruesi i kujdesit
shëndetësor mund të rekomandojë një test diagnostik. Disa prej këtyre testeve mund të
kenë rreziqe, përfshirë edhe rrezikun e abortit spontan (humbje e frytit para javës së 20-
të).
Rezultatet e testeve depistuese mund t’ju ndihmojnë të vendosni nëse dëshironi të bëni një
test diagnostik. Nëse e bëni, do të keni më shumë informacion për gjendjen e frytit dhe mund
të planifikoni kujdesin e nevojshëm pas lindjes, përfshirë edhe lindjen në një institucion
shëndetësor që ofron kujdes të specializuar.

Cilat janë testet prenatale që bëhen gjatë gjithë shtatzënisë?
Këto teste zakonisht përsëriten në çdo vizitë prenatale:
 Matja e tensionit të gjakut: Për të kontrolluar nëse keni preeklampsi – një gjendje që
mund të ndodhë pas javës së 20-të të shtatzënisë dhe që shoqërohet me rritje të
rrezikshme të tensionit të gjakut.
 Analiza e urinës: Për të kontrolluar për infeksione urinare apo shenja të tjera, siç është
prania e proteinave, që mund të tregojë për preeklampsi.
 Analiza e gjakut: Përdoret për të kontrolluar për infeksione të ndryshme (si sifilizi,
hepatiti B dhe HIV), për të përcaktuar grupin e gjakut dhe faktorin Rh, si dhe për të
identifikuar aneminë – një gjendje kur në gjak nuk ka mjaft qeliza të kuqe të
shëndetshme për të transportuar oksigjenin në trup. Nëse nëna është Rh-negative dhe
foshnja Rh-pozitive, mund të ndodhë sëmundja hemolitike, e cila mund të parandalohet
me trajtim gjatë shtatzënisë.
Gjithashtu, në çdo kontroll, do të matet pesha juaj për t’u siguruar që jeni duke fituar peshën e
nevojshme për një shtatzëni të shëndetshme.
Cilat teste prenatale bëhen në tremujorin e parë?
Në tremujorin e parë të shtatzënisë (muaji 1, 2 dhe 3), mund të bëhen disa teste. Mjeku apo
ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor do t’ju këshillojë se cilat teste janë më të përshtatshme për
ju:
 Skriningu për bartës të sëmundjeve gjenetike: Kjo analizë e gjakut apo pështymës
kontrollon nëse jeni bartëse e ndonjë gjendjeje gjenetike që mund të ndikojë te foshnja.
Nëse jeni bartëse, kjo do të thotë që nuk e keni sëmundjen vetë, por mund ta
transmetoni te fëmija. Nëse edhe partneri juaj është bartës i të njëjtës gjendje, rreziku
që fëmija të ketë sëmundjen është më i lartë. Ky test mund të bëhet para apo gjatë
javëve të para të shtatzënisë.
 Testimi i ADN-së fetale pa ndërhyrje (Cell-free fetal DNA): Ky test analizues i gjakut
kontrollon ADN-në e foshnjës për të identifikuar gjendje gjenetike si sindroma Down.
Bëhet pas javës së 9-të të shtatzënisë, dhe rekomandohet nëse ekziston rreziku për
defekte të lindjes. Nëse rezultati është pozitiv, mund të rekomandohet një test
diagnostik për konfirmim, siç është amniocenteza.
 Mostra e vileve korionike (CVS): Është një test diagnostik që analizon inde nga placenta
për të zbuluar sëmundje gjenetike. Bëhet në javët 10 deri 13. Rekomandohet zakonisht

për gratë mbi moshën 35 vjeçare ose në raste me histori familjare të sëmundjeve
gjenetike.
 Eko e hershme (ultrazëri i tremujorit të parë): Përdoret për të konfirmuar shtatzëninë,
për të përcaktuar kohëzgjatjen e saj (javët e shtatzënisë) dhe për të identifikuar ndonjë
anomali të hershme.
 Skriningu i tremujorit të parë: Përfshin analizë gjaku dhe eko për të vlerësuar rrezikun
për disa defekte të lindjes si sindroma Down dhe defekte në zemër. Bëhet zakonisht nga
java e 11-të deri në të 13-tën të shtatzënisë.

Cilat teste bëhen në tremujorin e dytë?
Në muajt 4, 5 dhe 6 të shtatzënisë, mund të rekomandohen këto teste:
 Skriningu i gjakut të nënës (Quad screen): Kjo analizë gjaku vlerëson rrezikun për disa
defekte të lindjes. Testi mat katër substanca në gjak: AFP, estriol, hCG dhe inhibinë A.
Bëhet nga java e 15-të deri në të 22-tën.
 Ultrazëri (eko morfologjike): Bëhet midis javëve 18 dhe 22 për të vlerësuar rritjen dhe
zhvillimin e foshnjës dhe për të zbuluar anomalitë strukturore.
 Amniocenteza: Një mostër e lëngut amniotik merret për të kontrolluar nëse foshnja ka
ndonjë defekt të lindjes ose sëmundje gjenetike. Bëhet zakonisht në javët 15 deri 20 dhe
rekomandohet në raste të veçanta si moshë mbi 35 vjeç ose histori familjare me
sëmundje gjenetike.
 Skriningu i glukozës: Kontrollon nëse jeni në rrezik për diabet gestacional – një formë
diabeti që mund të shfaqet gjatë shtatzënisë. Bëhet nga java e 24-të deri në të 28-tën.

Cilat teste bëhen në tremujorin e tretë?
Në muajt 7, 8 dhe 9, zakonisht bëhet testimi për:
 Streptokoku i grupit B (GBS): Është një infeksion që mund t’i transmetohet frytit gjatë
lindjes. Analiza bëhet duke marrë mostra nga qafa e mitrës (cerviksi), zakonisht në javët
35 deri 37 të shtatzënisë.

Burimi: MarchofDimes

• Share:
• Facebook
• Twitter