Çfarë mund të hani për një shtatzëni të shëndetshme?
Është e zakonshme që gratë të kërkojnë informacion për të qenë sa më të shëndetshme para
shtatzënisë. Kjo përfshin të mësuarit rreth ushqimeve më të mira për t’u konsumuar dhe atyre që
duhet shmangur. Për shembull, mund të pyesni se si ushqimet që hani mund të ndikojnë në një
gjendje kronike shëndetësore apo në fertilitetin tuaj.
Ushqimet që konsumoni ofrojnë lëndë ushqyese të rëndësishme që ju ndihmojnë të jeni të
shëndetshme para dhe gjatë shtatzënisë.
Konsumoni një dietë të balancuar që përfshin:
 Produkte nga drithërat e plota, si tortilat (petë) e misrit, tërshëra, orizi kafe, buka,
makaronat dhe drithërat e mëngjesit.
 Fruta të të gjitha llojeve, përfshirë ato të freskëta, të ngrira ose të konservuara pa sheqer
të shtuar, si dhe lëng frutash që është 100% natyral.
 Perime të të gjitha ngjyrave, përfshirë ato të freskëta, të ngrira, të konservuara me pak
kripë ose lëng perimesh 100% natyral.
 Proteina si mishi, pula, peshku, vezët, fasulet, bizelet, gjalpi i kikirikut, soja dhe tofu.
 Bylmet me pak yndyrë ose pa yndyrë, duke përfshirë qumështin, djathin dhe kosin.
 Yndyrna të shëndetshme nga avokado, arrat, farat, vaji i perimeve dhe vaji i ullirit.
Përmes uebfaqjes së Departamentit të Bujqësisë së SHBA-së www.choosemyplate.gov mund t’ju
ndihmojë të planifikoni vakte të shëndetshme para dhe gjatë shtatzënisë.
Keni kujdes me mishin që konsumoni – ai duhet të jetë i gatuar mirë.
Toksoplazmoza është një sëmundje e shkaktuar nga një parazit që gjendet në ushqime.
Toksoplazmoza shkaktohet nga paraziti Toxoplasma gondii, i cili gjendet në mish të pagatuar ose
të pjekur pak, në fruta dhe perime të palara, në ujë të ndotur, në pluhur, në tokë, në kuti të
papastra të mbeturinave të maceve dhe në ambiente të jashtme ku mund të ketë jashtëqitje
macesh. Nëse infektoheni me toksoplazmozë para ose gjatë shtatzënisë, kjo mund të jetë e
dëmshme për ju dhe për foshnjën tuaj.
Shmangni prekjen e gojës me duar pas pastrimit të kutisë së mbeturinave të maceve ose pas
punës në kopsht. Gjithashtu, sigurohuni që mishi që konsumoni të jetë gatuar si duhet në
temperaturë adekuate.
Sa acid folik ju nevojitet para se të mbeteni shtatzënë?
Acidi folik është një vitaminë që i nevojitet çdo qelize në trupin tuaj për rritje dhe zhvillim të
shëndetshëm. Marrja e acidit folik para shtatzënisë dhe gjatë fillimit të saj mund të ndihmojë në
mbrojtjen e foshnjës suaj nga defektet e lindjes në tru dhe shtyllën kurrizore, të quajtura defekte
të tubit nervor (DTN), si dhe nga defektet e gojës, si buzë dhe qiellzë e çarë.

Për të ndihmuar në parandalimin e defekteve të lindjes, merrni çdo ditë një suplement vitaminash
që përmban 400 mcg acid folik, të paktën 1 muaj para shtatzënisë dhe gjatë 12 javëve të para të
saj. Gjatë shtatzënisë, ju nevojiten 600 mcg acid folik çdo ditë për të ndihmuar rritjen dhe
zhvillimin adekuat të foshnjës. Marrja e një suplementi me 400 mcg acid folik çdo ditë është e
rekomanduar edhe nëse nuk po përpiqeni të mbeteni shtatzënë.
Nëse keni një rrezik të lartë për të pasur një foshnjë me defekte të tubit, duhet të merrni 4,000
mcg acid folik çdo ditë për të ndihmuar në parandalimin e një defekti të tubit nervor. Filloni të
merrni 4,000 mcg 3 muaj para shtatzënisë dhe vazhdoni deri në javën e 12-të të saj.
Gjithashtu, ju mund të merrni acid folik përmes ushqimeve. Kur acidi folik gjendet natyrshëm në
ushqime, quhet folat.

Ushqimet që janë burime të mira të folatit përfshijnë:

 Fasulet, si thjerrëzat, fasulet pinto dhe fasulet e zeza
 Perimet me gjethe të gjelbra, si spinaqi dhe sallatat e gjelbërta
 Asparagus
 Brokoli
 Kikirikët
 Agrumet, si portokallet dhe grejpfrutat
 Frutat e pyllit
 Lëngu i portokallit (më i miri është ai 100% natyral)
Acidi folik është forma e krijuar nga njeriu e folatit që gjendet në ushqime të fortifikuara dhe
suplemente vitaminash. Ushqimet e fortifikuara dhe të pasuruara kanë shtuar lëndë ushqyese, si
acidi folik. Kërkoni fjalët “e fortifikuar” ose “e pasuruar” në etiketat e produkteve si:
 Bukë
 Drithëra për mëngjes
 Miell misri
 Miell gruri
 Makarona
 Produkte të bëra nga një lloj mielli i quajtur “masa misri,” si tortillat, patate të skuqura,
petë tacos
 Orizi i bardhë

A duhet të keni kujdes se sa sheqer konsumoni?
Konsumimi i tepërt i sheqerit mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të zemrës,
tensionit të lartë të gjakut, inflamacionit kronik, diabetit dhe sëmundjes së mëlçisë yndyrore.
Gjithashtu, mund të çojë në shtim të tepërt në peshë.
Sheqeri gjendet natyrshëm në të gjitha ushqimet që përmbajnë karbohidrate. Kjo përfshin frutat,
perimet, drithërat dhe produktet e bylmetit. Trupi juaj i tret ushqimet që përmbajnë sheqer
natyral ngadalë, duke ofruar energji të qëndrueshme për qelizat tuaja. Sigurohuni të konsumoni

mjaftueshëm fruta dhe perime të freskëta, pasi ato mund t’ju ndihmojnë të ulni rrezikun e
zhvillimit të sëmundjeve kronike si diabeti, sëmundjet e zemrës apo disa lloje të kancerit.
Sheqernat e shtuara janë ato që nuk gjenden natyrshëm në ushqime, por shtohen për t’u dhënë
shije më të mirë ushqimeve dhe pijeve. Pijet janë burimi më i zakonshëm i sheqernave të shtuara.
Pijet freskuese, pijet me fruta, pijet energjike, kafeja dhe çaji me shije (jo kafeja ose çaji i zi),
kosët me shije, drithërat, biskotat, tortat, karamelet dhe shumica e ushqimeve të përpunuara
përmbajnë sheqer të shtuar. Ai gjithashtu mund të gjendet në ushqime që mund të mos i mendoni
si të ëmbla, si supat, buka, mishi i përpunuar si sallami dhe ketchup-i.
Për të gjetur sheqernat e shtuara në ushqime, kontrolloni etiketën ushqimore. Disa emra të
sheqernave të shtuara përfshijnë mjaltin, shurupin e misrit me fruktozë të lartë, shurupin e
panjës, koncentratin e lëngut të frutave dhe dekstrozën. Shoqata Amerikane e Zemrës (American
Heart Association – AHA) rekomandon që gratë të kufizojnë sheqerin e shtuar në jo më shumë
se 6 lugë çaji në ditë, që korrespondon me jo më shumë se 25 gramë sheqer të shtuar në ditë.
Shumica e të rriturve konsumojnë rreth 77 gramë sheqer në ditë, që është trefishi i asaj që duhet
të konsumojë një grua. Një kanaçe pije freskuese përmban 8 lugë çaji sheqer të shtuar. Frutat e
freskëta përmbajnë sheqer natyral, por gjithashtu kanë fibra, vitamina dhe minerale. Është shumë
më e shëndetshme të konsumoni një frut të freskët ose të pini një gotë ujë sesa të hani karamele
ose të pini pije freskuese me sheqer të shtuar.
Etiketat ushqimore së shpejti do të përfshijnë sasinë e sheqerit të shtuar për çdo produkt, duke e
bërë më të lehtë ndjekjen e sasisë së sheqerit të shtuar që konsumoni.

Burimi: March of Dimes

• Share:
• Facebook
• Twitter